-
1 a
I 1. ā, ab, (преим. перед te) abs praep. cum abl.1) от, из окрестностей, изab urbe Cs, Sl etc. — от города, от городской чертыdistare ( или abesse Pl etc.) a loco Hirt, L — находиться на (каком-л.) расстоянии ( или отстоять) от (какого-л.) местаa pectore V — из глубины души, от (всего) сердцаad carcĕres a calce revocari погов. C — вернуться от конца к началу, т. е. начать жизнь сызнова2) с, у, со стороны, на, в, кGallia attingit flumen Rhenum ab Helvetiis Cs — Галлия достигает (простирается до) реки Рейна у гельветской границы (со стороны гельветов)a porta Cs — у ворот, но тж. Pl считая от воротa dextro cornū Cs etc. — на правом фланге (крыле)a septemtrionibus Cs — на севере, с северной стороныab omni parte H — со всех сторон, перен. во всех отношенияхCappadocia, quae patet a Syria C — Каппадокия, открытая (доступная) со стороны Сирииa puppi religatus C — привязанный к корме; ноa summo Cs — с вершины, сверху, тж. в верхней части2.1) вслед за, после2) от, сa puero (a pueris) Ter, C — с детстваab urbe condita C, L etc. — от основания Римаnondum quartus a victoria mensis (sc. erat) T — не прошло и четырёх месяцев со дня победыtuae litterae binae reddĭtae sunt tertio abs te die C — оба твои письма доставлены на третий день после их отправления (тобой)3.перед словом, обозначающим действующее лицо или причинуab aliquo interire C (cadere T, occidere O) — пасть от чьей-л. рукиanimus ab ignaviā corruptus Sl — характер, развращённый леньюlevior est plāga ab amico, quam a debitore погов. C — легче переносится удар от друга, чем от должникаtempus triste a malis O — время, омрачённое бедствиямиfacinus natum a cupiditate C — преступление, порождённое алчностью4.происхождение, побудительная причина: от, из, из-за, вследствиеnasci (oriri) ab aliquo C — происходить от кого-л.ab odio L — из ненавистиab irā L — в гневе, по злобе5.в смысле освобождения, удерживания или защиты от кого-л., чего-л.agere ab aliquo PJ — выступать (на суде) от чьего-л. лица, т. е. в защиту кого-л.6.в отношении (чего-л.), в смыслеab annis V, O — по годам, согласно возрастуab epistulis, тж. a manu servus Su — секретарь7. 8.от, у ( при глаголах со смыслом брать, получать, узнавать и т. п.)accipere epistulam ab aliquo C — получать от кого-л. письмоcognoscere (audire) aliquid ab aliquo Cs — узнать (услышать) что-л. у (от) кого-л.9. 10.для обозначения различия, несходстваquantum mutatus ab illo (Hectore) V — как он стал непохож на того Гектораnon (haud) ab re esse Pl, L etc. — быть небесполезным (целесообразным)11.heros ab Achille secundus H — (Эант), второй после Ахилла геройII ā! = ah! III ā-, ab, abs-1) отделения, отсечения ( ab-rumpo)3) удаления (ab-sum, ab-sisto)4) отклонения, отказа ( ab-judico)IV a- = ad- -
2 indico
I in-dico, āvī, ātum, āre1) сказать, объявлять, называть (causam rei L; aliquem C)2) указывать, определять ( aetas veterinorum indicatur dentibus PM)3) назначать цену, оценивать ( fundum alicui C)4) доносить, указывать, показывать, заявлять, открывать (i. conscios se, rem omnem C; i. de conjuratione Sl)5) отражать, свидетельствовать, проявлять, выражать, обнаруживать (vultus indĭcat mores C; i. dolorem lacrimis C)II in-dīco, dīxī, dictum, ere1)а) объявлять, провозглашать (alicui bellum C etc.)tuo beneficio nos id consecutos esse indicemus C (pl. = sg.) — этот успех я припишу твоей услугеб) возвещать, назначать ( diem concilii L)2) приказывать, велетьi. exercitum in aliquem locum (ad portas) L — велеть войску прибыть в какое-л. место (к воротам) -
3 resupino
re-supīno, āvī, ātum, āre1) закидывать, запрокидывать ( caput PM); вздёргивать, заворачивать вверх ( nares manu Q); повалить на спину (aliquem L, J)2) срывать, взламывать, силой открывать ( valvas Prp); опрокидывать, разрушать ( rem omnem Acc) -
4 contineo
con-tineo, tinuī, tentum, ēre [con + teneo]1)а) содержать, заключать (aliquid in se Lcr, C)relĭquum spatium mons continet Cs — остальное пространство занимает гораquod rem causamque continet C — то, в чём заключается сущность делаlinea, quae centum continet pedes Q — линия протяжением в сто футов(in) alvo c. C — носить под сердцем ( о беременных)б) pass. contineri складываться, состоять ( venis et nervis et ossibus C)2) держать (aliquid sinistrā manu CC; manum intrapallium O)3) задерживать, удерживать (aliquem a proelio Cs; aliquem in fide L; in officio, exercitum castris, in castris и intra castra Cs; Galliam in pace Hirt); сдерживать, обуздывать ( cupiditates C)c. se ab aliqua re C etc. — удерживаться (воздерживаться) от чего-л.c. se ab и in aliqua libidine Sl, C — не поддаваться страсти (владеть собою)contineo me, ne incognito assentiar C — я воздерживаюсь, ибо не могу согласиться с тем, чего не знаюc. se domi C — не выходить из домуmanūsc. a rixā Pt — не вмешиваться в дракуc. risum C — удерживаться от смехаc. se ab assentiendo C — не давать согласияc. gradum V — остановитьсяc. vocem (linguam) C — молчатьcontĭne te Pt — успокойсяc. animam C (spiritum CC) — затаить дыхание4) подавлять, скрывать ( dolorem L)c. dicta C — не разглашать сказанного5) задерживать6)а) удерживать в повиновении (Macedonas L; exercĭtum C — ср. 3. и 7.; omnem regionem Cs; Etruriam metu L); держать в плену или взаперти (aliquem vinculis Su; beluas saeptis C)catulos catēnis c. Col — держать собак на цепиб) брать в кольцо, окружать (equitatum, hostes L)7) держать, содержать, обнимать, охватывать ( vitam omnem C)montibus (moenibus C) contineri Cs — быть окружённым (окаймлённым) горами (стенами)c. exercitum L — не распылять (не распускать) войска8) сохранять ( rem publicam C); соблюдать, оберегать ( jura C); поддерживать, сохранять ( veterem disciplinam Fl)9) сдерживать, скреплять ( fracturam manu CC); соединять, связывать (vulnus, sc. sutura CC)pons fluminis oppidum continet Cs — мост через реку соединяет обе части городаpars oppidi, mari disjuncta, ponte continetur C — отделённая морем часть города соединяется посредством мостаalicujus hospitio contineri Nep — быть связанным с кем-л. узами гостеприимстваcognatione quādam inter se illae artes continentur C — эти искусства связаны друг с другом каким-то родством10) pass. contineri быть окружённым, ограничиваться -
5 defero
dē-fero, tulī, latum, ferre1) переносить вниз, сносить, снимать ( ramalia tecto O)2) спускать ( nudos pedes in terram Pt); погружать, вонзать (d. ferrum elatum in pectus T)3) (тж. pass.) течь4) перемещать, передвигать, переносить ( castra in viam L)Germani ad castra Caesaris delati sunt Cs — германцы оказались приведёнными к лагерю (неожиданно для себя очутились у лагеря) Цезаря5) забросить, занестиalicui in sinum deferri погов. C — неожиданно выпасть на чью-л. долю6)d. aliquem ad aerarium in beneficiis C — внести кого-л. в список граждан, получающих денежное вознаграждение8) нести (вести или везти) на продажу ( onus deferendum ad mercatum Pt); продавать (aliquid eodem pretio d. PM)9) предоставлять, передавать, возлагать, поручать (aliquam rem ad aliquem или alicui C etc.)omnem rem ad Pompejum d. C — поручить (предоставить) всё Помпеюtotius belli summam ad aliquem d. Cs — возложить все военные дела на кого-л.praemium alicui d. C — выдать кому-л. наградуd. causas ad aliquem C — поручить кому-л. ведение судебных делd. ad aliquem controversias litesque Eutr — предоставить кому-л. решение споров и тяжб10) доносить, докладывать, сообщать (aliquid ad aliquem L, C etc.; dicta alicujus V)fama detulit armari classera V — донёсся слух, что снаряжается флотd. aliquam rem (или de aliquā re) ad senatum L, C, T etc. — доложить дело в сенате11) объявлять (alicui aliquam rem или de aliquā re L, C, Cs etc.)12) подать жалобу, привлечь к судебной ответственности (d. aliquem или nomen alicujus C etc.)d. crimen in aliquem C — возвести на кого-л. обвинение13) указывать, приводитьd. censum L — указать (декларировать) имущественное положение ( при переписи)mille quingentum aeris in censum d. AG — заявить при переписи о наличии имущества на 1500 ассов -
6 denunciare
предвещать, объявлять, уведомлять;denunciatio, извещение, уведомление, condicere = denuntiare, торжественно объявлять (Gai. IV. 17а. 18);
denunc. coheredi, paratum se accepto facere dotem (1. 7 § 1 D. 35, 1); (1. 28. 31 D. 9, 2); (1. 3 § 7. 1. 5 pr. § 1. 2 13. 43, 24); особ. обозн. неформенный акт, объявление воли по поводу известного юридического действия постороннего лица, ввиду которого заявляется протест (1. 4 § 5. 6 D. 39, 2); (1. 1 § 1. 3. 6. 7. 12. 14 D. 25, 3);
si comminatus tantum accusationem (inofficiosi testam.) fuerit, vel usque ad denunciationem (т. е. внесудебное, предварительное уведомление о намерении вчатия querelae inofficiosi testamenti) vel libelli dationem processerit, ad heredem suum accusationem transmittit (1. 7 D. 5, 2); к предварительному объявлению о предстоящей жалобе относятся denunciare, denunciatio и в других местах источников (1. 38 pr. D. 4. 4. 1. 20 § 6. 11 D. 5, 3. 1. 1 pr. D. 44, 6);
denunciare crimen, denucoiatio criminis (1. 17 § 2. 3 D. 48, 5. 1. 14 C. 9, 9); (1. 10 pr. D. 44, 3); особ. обозн. den. a) запрещать, deunnc. alicui, ne solvat (1. 27 D. 13, 5. 1. 21 D. 36, 1. 1. 106 D. 46, 3); (1. 17 § 4 D. 14, 3);
si quis prohibuit vel denunciavit;
tradi rem (1. 14 D. 6, 2); (1. 16. 17. 39 § 3. 6. D. 48, 5); (1. 24 C. 2, 19); (1. 2 C. 8, 29);
Claudianum Sctum et omnem eius observationem circa denunciationes (троекратное, торжественное запрещение свободной женщине продолжать сожитие с рабом) - conquiescere in posterum volumus (1. un. C. 7, 24);
denunciare, denunciatio обозн. также: заявить о новой работе по постройке и требовать приостановления этого opus nocum, которое рушением может причинить вред (1. 5 § 5 D. 39, 1. 1. un. C. 8, 11);
b) приглашать к известному действию, denunc. alicui, ut exhibeat;
denunciatio, rem restituendam (1. 5 § 1. 2 D. 16, 3); (1. 1 § 3 D. 18, 6); (1. 1 § 10 D. 25, 4); (1. 49 pr. D. 5, 1. cf. 1. 29 § 2. 1. 53 § 1. 1. 55. §1. 1. 56 §51. 62 § 1. 1. 63 pr. D. 21, 2. 1. 85 § 5 D. 45, 1. 1. 8. 9. 20. 23. C. 8, 45);
denunc. alicui testimonium = ut testimonium diceret (1. 4. 19 § 1 D. 22, 5), (1. 4 D. 13, 7. cf. 1. 3 § 1. 2 C. 8, 34);
non sufficit ad probationem morae, si servo debitoris absentis denunciatum est a creditore, если повестка о требовании уплаты долга была передана рабу (1. 32 § 1 D. 22, 1); то же самое в 1. 10 C. 8, 14; иногда den. обозн.: внесудебный вызов явиться в суд, contumaces, qui neque denunciationibus, neque edictis Praesidum obtemperassent (1. 5 pr. D. 48, 19); (1. 4 C. 5, 50); (1. 7 C. 7, 43); (1. 9 eod.);
c) угрожать чем, poena, quam lex denunciat (1. 17 C. 9, 9);
edicti denunciationem rumpere (1. 23 § 3 D. 49, 1); (1. 5 pr. D. 40, 1); (1. 1 C. 4, 55);
d) denunciare testimonium - dicere testim. (1. 2 pr. D. 47, 13. 1. 6 pr. D. 48, 11);
e) обвинять (1. 17 § 1 D. 48, 5).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > denunciare
-
7 adhibeo
ad-hibeo, buī, bitum, ēre [ habeo ]1) прилагать, прикладывать, класть ( medicamina vulneri T)manus vectigalibus a. C — присваивать себе государственные доходы2) обнимать, обхватыватьa. manūs genibus O — обхватить руками колени3) надевать ( frenos alicui C)a. vincula captis O — надеть цепи на пленных4) прибавлять, присоединять (aliquid alicui rei или ad aliquid C etc.)5) прилагать (curam, diligentiam in omnem rem C)a. animum и animos ad aliquid C — обратить внимание на что-л.animos adhibete V, O — заметьте, примите во вниманиеa. memoriam rei Nep — помнить что-л.6)а) употреблять (vestem ad ornatum C; potionem, cibum C); применять, проявлять (saevitiam in aliquem, severitatem in aliquo, officium erga aliquem, reverentiam adversus aliquem C)ut occultando facinori nox adhiberetur T — чтобы преступление могло быть совершено под покровом ночиalicui rei vim a. H — применить к чему-л. силу (насилие), но тж. силой проводить в жизнь (non modo licentiam alicui rei permittere, sed vim a. T)nullum dolum malum consilio a. Pt — не замышлять ничего дурногоrebus modum et ordinem a. C — вносить в дела умеренность и порядокб) пускать в ход (remedia morbis C; aegro medicinam C)8) призывать (testem aliquem in auxilium Just; aliquem ad и in consilium Cs, C); привлекать (aliquem ad deliberationem C, Cs); приглашать (aliquem ad convivium C или convivio L)9) доставлять (voluptates, consolationem alicui C); оказывать ( alicui honores C); приносить ( odores ad deos C); добавлять ( nasturcium ad panem C)10) обращаться, поступать (aliquem liberaliter, severius a. C)se a. C — проявлять (вести) себя -
8 alea
ālea, ae f.jacta a. est Cs ap. Su — жребий брошенjudice fortunā cadat a. Pt — бросим жребий и пусть решит судьба2) игра в костиludere aleā C или aleam Su — играть в кости3) азартная игра (in aleā aliquid perdere C)4) риск, случайность, опасность, дерзаниеrem in aleam dare (committere) L — рисковать чём-л.a. est in aliquā re C (inest alicui rei O) — какое-л. дело сопряжено с рискомa. belli tuta est L — (эта) война не представляет опасностиin dubiam aleam ire L — пуститься наудачу, идти на рискhomo extra omnem aleam positus PM — человек, судьба которого выше всяких случайностей(quasi) aleam emere Dig — покупать за глаза (ср. русск. «покупать кота в мешке») -
9 deflecto
dē-flecto, flexī, flexum, ere1) пригибать ( ramum olivae Col)2) отводить ( amnes in alium cursum C); отклонять ( tela ab aliquo V); отвернуть, отвратить (lumina O; oculos ab aliquo L)d. novam viam L — проложить новую дорогу в сторонуd. se de aliquā re C — уклоняться от чего-л.d. aliquem de viā C — совратить кого-л. с (правильного) путиd. omnem acerbitatem in senatum Su — перенести всю горечь на сенатd. factum in aliquem Q — свалить вину на кого-л.ad verba rem d. C — свести вопрос к словам ( оставив в стороне его сущность)aliquid in suam utilitatem d. Q — использовать что-л. в своих интересах3) изменять, превращать (aliquid in melius Sen; virtutes in vitia Su)4) извращать (d. sententiam C)5) отступать ( a pristĭnā consuetudine Ph); удалятьсяd. de via C — свернуть с дороги6) уклониться, сбиться ( a veritate C) -
10 explico
ex-plico, āvī (uī), ātum (itum), āre1)а) развёртывать ( volumen C)explicitus ad sua cornua lĭber M — развёрнутая до конца (т. е. прочитанная) книгаexplĭcit (=explicitus est) liber Hier — конец книгиб) разворачивать, раскладывать ( merces Pt)e. arĭda ligna in flammas Lcr — превращать сухие дрова в пламя3) разматывать ( fusos M)раскручивать ( funem Vtr); распутывать ( captiones C)4) уложить, убить ( aliquem sagittā Lcn)5) успокоить, заставить утихнуть ( turbidum mare SenT)8) воен. ставить в линию, выстраивать, развёртывать (aciem, copias L)9) приводить в порядок, устраивать (agmen confusum Hirt; convivia M; negotia C, VM); налаживать, организовывать ( rem frumentariam Cs)e. frontem alicujus H — разгладить морщины на чьём-л. лбу, т. е. развеселить кого-л.10) приводить в исполнение, выполнять (consilium, praecepta, mandata C)e. fugam L — бежатьe. iter PJ — совершить путьe. nomen C или pecuniam Dig — уплатить долг11) развивать, объяснять, истолковывать, излагать (causam, rationem alicujus rei, philosophiam, vitam alicujus, de rerum naturā C)12) переводить, перелагать ( summorum oratorum Graecas orationes C)13) выпутывать, освобождать (aliquem ex laqueis C, Sen); избавлять, спасать, вызволять (se C etc.; aegrum CC; Siciliam multis cinctam periculis C)14) доводить до конца, завершать ( quae per defunctum inchoāta sunt Dig) -
11 solus
I sōlus, a, um(gen. īus, dat. ī, редко по 2-му скл.)1)solae triginta minae Ter — всего лишь 30 минex aliquo solo quaerere Cs — допрашивать кого-л. с глазу на глаз2) один, одинокий, покинутый (sola sum: habeo hic neminem Ter)3) уединённый, пустынный, безлюдный (loca Pl, Lcr, C etc.; insula Ctl)II Solūs, ūntis f.Солунт, город на сев. побережье Сицилии, между Панормом и Гимерой PM -
12 casus
1) падение (1. 5 § 6 D. 9, 3). 2) наступление известного события, обстоятельства, условия (1. 4 D. 28, 6);stipulari in casum mortis, divortii, in omnem casum (1. 29 § 1 D. 23, 4. 1. 37 § 4 D. 32); (1. 5 § 2 D. 46, 7);
omnes casus comprehendere (1. 10 D. 1, 3);
casum ad jus aptare (1. 29 § 7 D. 28, 2);
in ejusmodi, in his casibus (1. 37 eod. 1. 17 § 5 D. 1, 7);
nullo casu (1. 27 D. 39, 6);
in eum vasum res pervenit, a quo incipere non potest (1. 16 D. 9., 2. 1. 85 § 1 D. 50, 17);
casus evictionis (1. 11 D. 21, 2);
c. libertatis implicitus est statulibero (1. 6 D. 2, 9);
3) случай, т. е. а) событие, которое не зависело от воли человека: conditio, quae in aliquo casu consistit, условие, осуществление коего не зависит от воли человека (1. 33 § 1 D. 40, 5), тк. conditio casualis противоп. potestativa или in potestate posita (l. 6 C. 6, 27. 1. 1 §7 C. 6, 51);) в учении о вознаграждении убытков casus обоз. всякое случайное событие, причиняющее вред, за который однако ж никто не отвечает: naufragium, ruina, incendium vel alius similis casus;novus c. successionis (pr. J. 3, 11).
c. major (1. 6 § 9. 1. 7 pr. D. 2, 13);
eos casus fortuitos non praestare, прот. dolus и culpa (1. 18 pr. D. 13, 6. 1. 1. § 35 D. 16, 3);
propter majores casus non teneri (§ 2 J. 3, 14), casum praestare debere (1. 11 D. 3, 5);
damna, quae casu contigerunt (1. 41 § 7 D. 40, 5);
majore casu rem amittere (1. 1 § 4 D. 44, 7), casu interire (1. 22 D. 3, 5), casu magis, quam culpa fieri (1. 52 § 4 D. 9, 2);
magis casibus, quam mandato imputari (1. 26 § 6 D. 17, 1);
4) вооб. несчастие, несчастный случай (1. 1 § 3. 5 D. 3, 1);c) в области уголовного права - всякий несчастный случай, которого не имел в виду виновник вреда (1. 11 § 2 D. 48, 19. 1. 5 § 2 eod. 1. 1 § 3 D. 48, 8. 1. 9 D. 47, 9. 1. 7 § 4 D. 2, 1).
ager casum passus (1. 12 pr. D. 7, 1); (1. 11 § 5 D. 4, 4);
adverso c. laborare (1. 1 pr. D. 4, 6);
cas. adversaque fortuna (1. 83 § 5 D. 45, 1); (1. 23 D. 50, 17);
5) в граммат. cas. sinularis - pluralis, единств., множеств. число (1. 122 D. 50, 16).c. repentinus, внезапная смерть (1. 3 C. 3, 28).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > casus
-
13 conditio
1) положение, состояние, а) внешнее положение, естественное свойство: cond. agrorum (1. 1 § 23 D. 39, 3);b) юридическое положение человека, состояние, о лицах: dediticiorum pessima conditio (§ 3. 1. 1, 5); (1. 41 pr. D. 23, 4), (Gai. I. 30. 75. 78 seq. 128. IV. 160); (1. 32 § 2. 1. 34 pr. D. 29, 2. 1. 4 D. 40, 13. 1. 3 pr. D. 22, 5. 1. 38 § 9 D. 48, 19);
in eadem condit, esse (1. 20 § 13 D. 5, 3); (1. 39 D. 3, 5. 1. 133 D. 50, 17); (1. 86 eod.);
c) юридическое положение, отношение; о вещах, юридических действиях: omnem rem conditionemque praestare (1. 246 § 1 D. 50, 16);
fundum cum sua, coondit. publicare (1. 23 § 21). 8, 3. 1. 11 § 1. 1. 13 § 3 D. 29, 1); (1. 29 § 1 D. 45, 1);
non bonam conditionem eligere (1. 7 § 2 D. 26, 7);
2) условие в более обширном смысле слова означ.: а) необходимое предположение действительности юрид. акта, sub hac condit. stare locationem, ut etc. (1. 25 pr. D. 19, 2); (1. 68 D. 23, 3);meliorem conditionem facere, offerre s. afferre (1. 1 seq. D. 18, 2).
conditiones, quae tacite inesse videntur (1. 99 D. 35, 1);
cond. juris, необходимое законное условие данного акта против. cond. facti, т. е. настоящему условию (1. 21 D. 34, 1);
dare propter conditionem (1. 65 pr. § 3 D. 12, 6);
b) означ. всякое вообще добавочное определение юридического акта; всякая оговорка: si ea conditione navem conduxisti, ut ea merces tuae portarentur (1. 10 § 1 D. 14. 2. 1. 39 D. 17, 1. 1. 6 § 2D. 18, 1): c) условием в собственном смысле называется будущее и неизвестное событие, от наступления или ненаступления которого поставлено в зависимость существование сделки (tit. D. 28, 7. 35, 1); (Gai. II. 144. 172. 200. III. 98);
conditio - aut in praeterilum concepta ponitur, aut in praesens, aut in futurum (1. 16 D. 28, 3); условием признается только событие будущее и неизвестное (1. 39 D. 12, 1. 1. 10 § 1 D. 28, 7. 1. 120 D, 45, 1);
sub conditione stipulari, promittere, debere, heredem instituere, etc. (§ 4 J. 3, 15. 1. 26 D. 28, 7. 1. 14 D. 46, 2. 1. 10. 213 pr. D. 50, 16);
sub condit. resolvi emtionem etc. (1. 3 D. 18, 1. 1. 52 pr. D. 18, 2. 1. 1 D. 18, 3);
ex condit. vel in conditionem heredem facere (1. 15 § 4 D 29, 1), conditio, quae est in potestate, in arbitrio alicujus, in arbitrium collata, условие, осуществление коего зависит от человеческой воли (1. 4 pr. 1. 86 § 1 D. 28, 5. 1. 28 D. 28, 7. 1. 13 pr. D. 2, 2. 1. 1 § 8 D. 29, 4), противоположно cond. in eventum collata, или quae in aliquo casu consistit (1. 78 § 1 D. 35, 1. I. 33 § 1 D. 40, 5); Павел называет conditio potestativa также promiscua (1. 11 § 1 D. 35, 1); Юстиниан отличает cond. potestativa от casualis и принимает еще conditio mixta, смешанное условие, когда его осуществление зависит одновременно от воли участника сделки, и от случайного события (1. un. § 7 C. 6, 51);
cond. in non faciendo concepta, cond. non faciendi, условие потестативное, отрицательное (1. 7 pr. 1. 18. 79 § 3 D. 35, 1) противоп. cond. faciendi (l. 8 pr. D. 28, 7);
impossibilis conditio (§ 11 J. 3, 19);
conditio pendet, условие находится в нерешительном положении, т. е. неизвестно, исполнится ли оно или не исполнится (1. 36 D. 12, 1. 1. 8 D 18, 6. 1. 38. 1. 4 D. 28, 5);
cond. existit, impletur, impleta, expleta est (1. 16 D. 12, 6. 1. 14 pr. D. 13, 1. 1. 5 pr 1. 7 § 1. 1. 25 D. 35, 1. 1. 14 D. 46, 2);
cond. deficit, defecit, условие не исполнится (1. 37 D. 18, 1. 1. 8 pr. D. 18, 6. 1. 63 § 2. D. 30). Conditionalis (adi.) conditionaliter (adv.) условный, под условием: ex conditionati stipulatione tantum spes est, debitum iri (§ 4 J. 3, 15);
condition. contractus (1. 8 D. 26, 8), obligatio (1. 14 pr. D. 46, 2), emtio, venditio (1. 2 pr. 1. 4 pr. D. 18, 2), institutio (1. 10 pr. D. 28, 7), legatum v. fideicomm. (1. 3 D. 30);
libertas (1. 4 § 5 D. 40, 5), debitor (1. 5 § 2 D. 34, 3), creditor (1. 55 D. 50, 16);
3) случай, возможность, право, jurisjurandi conditionem deferre, предлагать кому-либо присягу;conditionaliter stipulari (1. 98 § 5 D. 46, 3. 1. 8 D. 26, 8. § 31 J. 2, 20. 1. 88 D. 30. 1. 17 § 3. D. 35, 1).
conditione delata, jurare;
conditione jurisjur. non uti;
causa in conditione jurisjur. deducta (1. 3 pr. 1. 34 § 7. 1. 39 D 12, 2. 1. 19 § 4 D. 22, 3. 1. 9 C. 4, 1);
conditionem deferre, предоставить кому свободный выбор, condit. deferre, utrum velit (1. 8 § 12 D. 5, 2), an velit - utrum malit (1. 1 § 13 D. 38, 5);
4) дружеское отношение, особ. супружеская любовь, также отношение между сговоренными (1. 2 § 2 D. 24, 2. 1. 11 D. 23, 2. 1. 18 C. 5, 4. 1. 1 C. 5, 1. 1. 3 D. 50, 14).cond. coheredi dcfertur, ut aut totam cognoscat (hereditatem), aut a toto recedat (1. 55. 56 D. 29. 2. 1. 16 D. 26, 7).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > conditio
-
14 in
(praep.) 1) в, а) на вопрос: где? на ком? куда? deponere in aede (см. s. а); ип flumine factum (1. 1 § 11 D. 43, 12. 1. 1 § 4. 1. 7 § 5 D. 43, 24. 1. 1 § 2 D. 47, 9. 1. 23 pr. 25 pr. D. 48, 5);succedere in jus, locum etc. (см. succed.);
conferre in aliquid s. aliquem (см. s. 4. 5);
imputari in quartam etc. (см. imputare s. 1. 1. 7 § 5 D. 40, 12. 1. 6 D. 4, 1. 1. 5 D. 1, 6);
esse in causa aliqua, in potestate, servitute etc. (см. esse s. c.);
in adoptionem dare, habere;
in adoptione esse (см. adoptio);
in possessione esse;
in possessionem mittere (см. possidere);
in eo esse, ut etc. (1. 44 D. 2, 14. 1. 30 § 2 D. 29, 2. 1. 24 D. 42, 8);
in difficili esse (1. 29 § 15 D. 28, 2);
in pendenti, suspenso esse (см.);
in rebus humanis esse (см. humanus);
esse in facultatibus, dote etc. (см. esse s. g.);
in bonis habere (1. 73 pr. D. 35, 2);
b) для обознач. времени а) = intra, в, в течение = intra (1. 1 § 9 D. 38, 9), напр. ita data conditione: illud facito in diebus, in biduo conditionem impleri oportet (1. 217 § 1 D. 50, 16. 1. 3 § 11 D. 40, 7. cf. l. 40 pr. D. 18, 1. 1. 8 D. 2, 12. 1. 29 pr. D. 28, 2. 1. 2 § 6 D. 28, 6);
b) при определ. момента, минуты, в, во время (1. 78 § 2. 1. 91 § 1. 1. 92 pr. D. 32. 1. 16 D. 39, 5. и. 53 D. 26, 7. 1. 6 § 1 D. 18, 1. 1. 32 D. 8, 3);
in praesenti, in praesentiarum (см. praesens s. 1. b);
in continenti (см. s. 2);
c) о cpoке, с которого напр. сделка подлежит исполнению, in diem vel sub conditione debitorem esse, deberi (1. 16 pr. D. 5, 3. 1. 14 D. 34, 3. 1. 27 pr. D. 40, 9);
stipulari (1. 22 D. 44, 7. 1. 8 § 1 D. 46, 2. 1. 5 eod. 1. 43 § 1 D. 23, 3. 1. 44 § 1 D. 44, 7. 1. 16 § 5 D. 46, 1. 1. 12 § 2 D. 20, 4. 1. 73 § 4 D. 35, 2. 1. 8 § 1 D. 46, 2. 1. 49 D. 35, 1. cf. 1. 41 § 15 D. 40, 5. 1. 6 § 6. 1. 22 § 2 D. 36, 1. 1. 22 D. 28, 7. 1. 55 § 1 D. 36, 1. 1. 62 pr. D. 28, d);
in diem addicere (см. s. 2); 5) тк. для обозн. прекратительного срока, когда определяется конец времени, по которое юридическое действие или обязательство должно существовать = ad s. 4. а.напр. in advintum (=usque ad adv.) successoris jus dicere debet proconsul (1. 10 pr. D. 1, 16);
in Calendas Julias precario possidere (1. 12 pr. D. 43, 26. 1. 56 § 4 D. 45, 1. 1. 3 § 4 D. 43, 30. 1. 57 D. 24, 1. 1. 58 pr. D. 36, 1. cf. 1. 40 D. 22, 1. 1. 7 § 15 D. 26, 7. 1. 15 § 1. 2 D. 39, 2. 1. 10 D. 46, 5. 1. 9 § 1. 1. 24 § 2 D. 19, 2. 1. 8 § 3. 4 D. 2, 15. 1. 12 pr. C. 3, 33); иногда показывает меру, ип tantum, it;
in totum, in assem, in infi. nitum (см.);
2) между, в числе, creditores habere, in quibus et Sejum (1. 67 § 2 D. 12, 6. 1. 73 § 1 D. 50, 17. § 9 J. 2, 10). 3) на, для (цель), in hoc accipere, ut etc. (1. 31 § 2 D. 39, 6. 1. 39 D. 4, 3. 1. 13 D. 40, 2);in totam, omnem causam se obligare etc. (см. causa s. 4. b.).
legare in hoc (1. 14 § 1 eod. 1. 8 § 15 D. 2, 15);
in fraudem alicuius facere (см. fraus s. 3. 4);
4) касательно: in rem pacisci (1. 27 D. 2, 14);ludere in pecuniat, играть на деньги (1. 2 § 1 D. 11, 5).
in portionem legatorum pacisci (1. 73 pr. D. 35, 2);
5) против, imperium habere in aliq. (1. 3 D. 1, 18. 1. 10 pr. D. 2, 11. 1. 3 § 2 D. 2, 12. 1. 3 § 5 D. 23, 5. 1. 7 D. 22, 3. 1. 1 § 19. 27. 1. 2. 3 D. 48, 18);in litem jurare (см. lis s. 2. 1. 5. 8 D. 1, 6. 1. 27 pr. D. 2, 14. 1. 17 D. 2, 15. 1. 25 pr. D. 3, 3. 1. 31 § 1. 1. 34 D. 3, 5. 1. 29, D. 29, 1. 1. 88 D. 50, 16. 1. 69 § 3 D. 21, 2. 1. 8 § 3 D. 4, 2. 1. 58 D. 2, 14. 1. 55 eod.).
6) на, no, сообразно, in pedes singulos dare, in pedes mensurasve praestare (1. 30 § 3. 1. 36 D. 19, 2);valere in aliq. (1. 17 § 5 D. 2, 14).
7) in mortem (еще после смерти) mquisitionem extendere (1. 4 § 4 C. 1, 6).dividere in capita, stirpes (см. caput s. 2. 1. 31 C. 9, 9).
-
15 lis
1) спор, процесс (гражданский);litis nomen omnem actionem significat, sive in rem sive in personam sit (1. 36 D. 50, 16);
lis proprietatis, de proprietate instituta (1. 33 D. 4, 3. 1. 33 § 1 D. 7, 1. 1. 102 D. 45, 1);
lis inofficiosi (1. 6 D. 37, 7);
litem suscipere, defendere (1. 69. 78 pr. D. 3, 3);
liti subsistere (см.), litem contestari, litis contestatio (см. contestari);
lis coepta, inchoata (см.);
lis in iudicium deducta;
in litem deduci (см. deducere s. 2); (1. 3 § 3 D. 19, 1);
litem praeparare, ordinare, inferre, instituere (см.);
lites habere (Gai. IV. 122);
litem deserere, derelinquere, a lite discedere, liti renuntiare (см.), litem perdere (см.);
lis vivit - moritur, perit (см.);
liti se offerre (см.);
litem in alium transferre (1. 4 § 3. 1. 11 D. 4, 7. 1. 15 C. 2, 13. 1. 20. 22 C. 4, 35. 1. 22 § 2 D. 49, 14. 1. 2 C. 2, 18);
litis procurator (1. 86 D. 46, 3);
dominus (см. s. 2);
litis consortes, (см.);
litis impendia, impensae, sumtus (см.);
de lite incerta neque finita transigere (1. 1 D. 2, 15. 1. 7 § 1 D. 4, 4);
2) предмет спора, интерес истца: litem aestimare, litis aestimatio (Gai. IV. 75. 89);litem suam facere, о судье, который обязан вознаградить вред и убытки, причиненные его неправильным приговором (pr. I. 4, 5. Gai. IV. 52. 1. 15. 16 D. 5, 1. 1. 5 § 4 D. 44, 7. 1. 6 D. 50, 13).
in litem iurare, iusiurandum in litem, присяга истца на величину и верность своих убытков (tit. D. 12, 3. D. 5, 53. 1. 1 D. cit. 1. 2 § 1 eod. cf. 1. 18 pr. D. 4, 3. 1. 64 pr. D. 5, 1. 1. 20 § 21 D. 5, 3. 1. 46. 68 D. 6, 1. 1. 7 D. 8, 5. 1. 8 § 1 D. 25, 2. 1. 15 § 9 D. 43, 24);
praesenti litem addictio (L. XII, tab. I. 8);
sive litis (eod. XII. 4).
-
16 omittere
1) оставлять без внимания (1. 5 § 12 D. 39, 1. 1. 8 § 2 C. 9, 12). 2) пропускать мимо: а) не упоминать, omissa fideicommissi verba (1. 67 § 9 D. 31. 1. 13 D. 22, 5. 1. 3. D. 48, 9. 1. 22 § 7 D. 46, 8. 1. 33 § 2 D. 29, 1. 1. 16 D. 28, 2. 1. 4 § 1 D. 37, 4);3) оставлять, а) не исполнять, не предпринимать, отказываться от чего, om. pactum de distrahendo (1. 3 pr. D. 20, 3);b) не требовать, обойти, omitt. debitorem, fideiussorem autem eius convenire (1. 49 pr. D. 46, 1. 1. 51 § 3 eod. 1. 56 pr. D. 17, 1).
om. defensionem (1. 5 § 1 D. 42, 4. 1. 5 § 5 D. 46, 7. 1. 34 D. 49, 14. 1. 36 D. 4, 4. 1. 8 § 8 D. 17, 1. 1. 2 § 20 D. 38, 17);
legis Falc. (1. 27 D. 35, 2. 1. 14 § 1 eod. 1. 63 § 3. cf. 1. 21 D. 36, 1. 1. 19 D. 42, 8. 1. 39 pr. D. 10, 2. 1. 10 § 12. 1. 29 § 4 D. 17, 1);
actiones (1. 25 § 5 D. 19, 2. 1. 10 § 2 D. 2, 11. 1. 37 pr. D. 4, 4);
ius omissum repetere (§ 1 eod.);
b) не хотеть исполнять, совершать чего-нб., omittendo conditionem (iurisiur.) perdere hereditatem legatumve (1. 8 pr. D. 28, 7. 1. 20 § 4 D. 38, 2);
omitt. mandatum (1. 26 pr. D. 17, 1), officium (1. 1 C. 5, 55. 1. 1 D. 6, 35);
c) требовать чего-нб., tanta negligentia (magistratus), ut omnem cautionem omitteret (1. 6 D. 27, 8);
om. stipulationem (1. 1 § 9. 17 D. 36, 3);
d) приобретать чтонб., quod acquirere emolumentum potuerunt, omiserunt (1. 44 D. 4, 4);
e) особ. касается того случая, когда кто своевременно не принял наследства, bonorum possessio или отказа, напр. omitt. adire hereditatem (1. 9 D. 38, 16): om. aditionem (1. 14 pr. D. 28, 2. 1. 76 § 1 D. 29, 2. 1. 18 pr. 22 § 1 D. 35, 2);
hereditatem (1. 24 § 2 D. 4, 4. 1. 19 D. 5, 2. 1. 14 § 3 D. 23, 5. 1. 58 D. 24, 3. 1. 34 § 1 D. 28, 6. 1. 7 § 2. 1. 24. 60 D. 29, 2. 1. 1 § 9. 1. 4 § 2. 1. 6 § 8 D. 29, 4. 1. 53 § 1. 1. 82 § 1 D. 31. 1. 23 D. 35, 1. 1. 1 § 4 D. 36, 4. 1. 20 § 5. 1. 23 pr. D. 38, 2. 1. 4 D. 38, 7. 1. 7 § 3 D. 44, 4. 1. 28 pr. D. 50, 16. Gai. III. 28);
partem hereditatis (1. 32 D. 32. 1. 30 § 1 D. 34, 4. 1. 76 pr. D. 29, 2. 1. 1 § 12 D. 37, 8);
institutionem (1. 6 § 8 D. 29, 4. 1. 28 D. 31. 1. 3 C. 6. 26);
causam testamenti (1. 4 pr. 6 pr. 10 pr. D. 29, 4. 1. 1 pr. 2 pr. 6 pr. 8. 10 § 2. 1. 11. 12 § 1. 1. 18. 21. 22. 27 pr. 28 § 1. 1. 29 eod.);
omitt. bon. possessionem (1. 14 pr. D. 37, 5. 1. 1 § 2 D. 37, 6. 1. 2 § 8 D. 37, 11. 1. 3 § 9 D. 38, 2. 1. 1 § 5 D. 38, 5. 1. 2 D. 44, 2. 1. 15 D. 44, 7);
leqatum (1. 31 D. 29, 1);
4) отказываться;fideicomm. (1. 34 § 2 D. 31); тк. прямо omittere = om. hereditatem (1. 14 pr. D. 28, 2. 1. 4 § 1 D. 29, 4. 1. 12 D. 37, 5).
omitt. possessionem (1. 5 pr. D. 41, 6. 1. 119 D. 50, 17. cf. 1. 4 § 1 D. 4, 7);
omitt. rem = derelinquere (1. 2 § 1 D. 41, 7);
in fraudem creditorum pignus omitt. = remittere (1. 18 D. 42, 8);
5) оставлять = relinquere (1. 1 C. 6, 35).om. usuras praeteritas, дарить, не взыскивать (1. 17 § 1. D. 22, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > omittere
См. также в других словарях:
litis nomen omnem actionem signifiesi, give in rem, sive in personam sit — /laytas nowmsn omnam aekshiyownam sagnifakat, sayviy in rem, sayviy in parsownam sit/ A lawsuit signifies every action, whether it be in rem or in personam … Black's law dictionary
litis nomen omnem actionem signifiesi, give in rem, sive in personam sit — /laytas nowmsn omnam aekshiyownam sagnifakat, sayviy in rem, sayviy in parsownam sit/ A lawsuit signifies every action, whether it be in rem or in personam … Black's law dictionary
affaire — Affaire, n. p. Negotium, Commercium. J ay affaire avec un homme riche. Cum opulento rem habeo ac negotium. Plaut. Affaire hasté et avancé, Maturatum negotium. Affaire meslé et broüillé, Negotium turbulentum. Affaires nets, et point toüillez, ne… … Thresor de la langue françoyse
MAJOR Domus — I. MAJOR Domus in Aula Principum, triplici gradu reperitur. Primo is sic dictus, qui rem in domo curat ad victum solum pertinentem; alias olim Eleater, Praefectus mensae, Architriclinus, Dapifer et Princeps coquorum. Secundo, qui rem omnem… … Hofmann J. Lexicon universale
PROSERPINA — Iovis et Cereris filia, quae cum in campis Ennaeis flores legeret, a Plutone rapta est. Ovid. Met. l. 5. v. 391. Quô dum Proserpina lucô Ludit, et aut violas, aut candida lilia carpit; Pene simul visa est, dilectaque reptaque Diti. Orpheus tamen … Hofmann J. Lexicon universale
LYCAON Arcadiae Rex — Pelasgifil. quem Iuppiter, quod aram suam, in Lycaeo monte, mactati pueri sanguine respersisset, in lupum mutavit. Paus. in Arcadicis. Ovid. tamen Met. l. 1. v. 198. et 221. aliam tradit transformationis huius causam, quae sic se habet: Iuppiter… … Hofmann J. Lexicon universale
AROTUS et MAROTUS — duo angeli, ut fabulatur Mahumetes Impostor, a Deo missi, ut homines docerent, ne occiderent, nec falso iudicarent, nec vinum biberent. Quos quaedam mulier formosissima in cenam invitavit, eosque, ut vinum biberent, sollicitavit. Hi igitur vinô… … Hofmann J. Lexicon universale
CEPHALUS — I. CEPHALUS Atheniensis orator, qui primus proemia; et epilogos induxit. Suidas. Cuius etiam Aeschines et Demosthenes, in Oratimbus, meminerunt. Hic gloriabatur, quod cum plura decreta, quam quis sui temporis orator, scripsisset, numquam fuisset… … Hofmann J. Lexicon universale
CIPPUS — nobilis Romanus, qui fusis hostibus ad urbem rediens, cum cornua subito animad vertisset; responsumque accepisset ab aruspicibus, fore ut Romae regnaret, si urbis moenia ingrederetur, Senatum Populumque extra urbem convocavit; quos cum rem omnem… … Hofmann J. Lexicon universale
LUTHERUS Martinus — cycnus a Ioh. Husso, A. C. 1415. post Saeculum promislus praedictusque: Natur est islebiae, A. C. 148. patre Ioh. matre Matgarethâ Lindemanniâ. A. C. 1501. Aet. An. 18. studiorum causâ, Erfurtum se contulit. A. C. 1505. magister artium, ad… … Hofmann J. Lexicon universale
MISTURA — in Coronis Veterum varia. Harum enim quaedam ex uno, quaedam ex pluribus floribus nectebantur, Prioris generis fuêre, Antinoia, cyliston, iacche, Isthmia, lotina, melilotina, e myrto, e palma, pothos, struthia, tiliacea etc. Posterioris… … Hofmann J. Lexicon universale